Pırlanta Renk Kalitesi
Elmas yapısı gereği renk içeren elementlere sahip değerli bir taştır. İlk bakışta renksiz gibi gözükse de az düzeyde renk elementleri içermektedir. Dünya üzerinde renksiz olan elmas bulmak mümkün olsa da bu sayı oldukça azdır. Bu da fiyatlarını oldukça değerli kılmaktadır. Elmaslar, yapısında farklı elementler bulundurduğundan sarı, kahverengi ya da gri gibi renkler yansıtabilmektedir.
Elmasın bu özelliği sayesinde pırlanta renk kodları kullanılmaktadır. Dünyada pırlanta renk kalitesi, D renk pırlanta ile başlayıp, Z renk pırlanta ile biten ve 5 kategoride toplanmış renk cetveline sahiptir.
Dünyada elmas, pırlanta ve değerli taşlar konusunda önemli söz sahibi olan GIA Enstitüsü pırlantanın renk konusuna 1931 yılında bir standart getirmiştir. Bugün dünya genelinde standart olan pırlantanın renk sınıflandırması D’den Z’ye kadar olan harflerle belirtilmektedir.
Pırlanta Renk Skalası
Pırlanta renkleri kendi içerisindeki ışığı yansıtma oranlarına göre harlerden oluşan 5 kategoride toplanmıştır. Her bir harfi ve renk grubunu inceleyecek olursak,
Colorless: En değerli pırlanta grubu olan D-E-F renk pırlantalardan oluşan colorless kategorisi ekstra beyaz hatta ekstra renksiz olarak geçmektedir. Renk olarak en nadir ve değerli olan pırlantaları kapsayan gruptur. Nadir oluşu pırlantayı değerli kıldığından ülkemizde bu sebeple çok fazla tercih edilmemektedir
Near Colorless: G-H-I-J renk pırlantalar bu grubu oluşturmaktadır. Renk olarak karşılığı beyaz renk pırlantalar bu grubun üyesidir. Adından da anlaşılacağı gibi, neredeyse renksiz pırlantalar sadece çok ufak renk izlerini içermektedirler.
Elmasa renk veren elementlerden biride nitrojendir. Mavi ve mor ışığı emerler. Bu durum elmasın sarı veya kahverengimsi bir renk tonuyla görünmesine neden olur. Bu grup pırlantalar, renksiz pırlantalar kadar saf olmasa da, büyüteç ile ayırt edilmediği sürece tespiti son derece zordur. Birde bu pırlantalar mücevherlerde kullanıldığında renksiz ve renksize yakın pırlantaları birbirinden ayırt etmek neredeyse imkansız olabilmektedir.
Faint Yellow: K-L-M renk pırlantalar beyaza yakın ya da zayıf sarı olarak geçmektedir. Açık veya soluk sarı pırlantalar oldukça yaygındır. Bu nedenle renksiz veya beyaz renk pırlanta fiyatlarından daha uygundur.
Very Light Yellow: N-O-P-Q-R renk pırlantalar çok açık sarı (very light yellow)
Light Yellow: S-T-U-V-W-X-Y-Z renk pırlantalarda açık sarı (light yellow) kategorileri olarak geçer.
Yukarıda belirtilen tüm bu kategori ve altındaki renk grupları pırlantanın önemli başlıklarından biridir. Bu konuda güvenilir pırlanta uzmanlarından destek almak oldukça önemli. Bunun sebebi bazı harfler arasındaki farkı ayırt etmek neredeyse imkansızdır. Bu konuda kapsamlı bilgi edinmek için pırlanta alırken dikkat edilmesi gerekenler başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Dünyada standart haline gelmiş pırlanta renk skalası, pırlanta içerisindeki beyaz ve sarı renkler dikkate alınarak oluşturulmuştur. Yeraltında yüzyıllar içerisinde oluşan elmasın yapısında azot elementi bulunmaktadır. Elmas içerisindeki azot elementi ona sarı rengi vermektedir. Azot oranının azlığı pırlantanın beyazlığını göstermektedir. Elmas yapısının oluşumundaki kimyasal yapısı gereği renksizdir. Doğal içeriğinde bulunan azot gibi elementler elmasın sarı ve benzeri renklerde olmasına sebeptir. Elmaslar belirli bir sıcaklık ve basınç altında karbon atomlarının birbiri üzerine eklenmesiyle kristal bir yapıya kavuşurlar.
Pırlantanın değerlendirilmesinde kullanılan pırlanta 4C kuralları arasında önemli bir yeri olan renk konusu fiyatı belirleyen önemli etkendir. Pırlanta yüzük seçimlerinde en iyi tercih edilecek renk grubu colorless kategorisi olan D-E-ve F renk pırlanta grubudur. Near colorless grubu G ve H renk pırlantalar hem uygun hem de kalitelidir. Daha ekonomik isteyenlerde ise beyaz rengi yakalanabilecek I-J renk pırlanta düşünülebilir. Hatta tam sınırda olan K renk pırlanta konusundaki yazımızı okumanızı da tavsiye ederiz.
Pırlanta 4C Skalası
Dünya genelinde standart hale gelmiş pırlantanın değerini belirleyen 4 ana kriter mevcuttur. Bunlar dünyada elmas ve değerli taşlarda otorite olan kurumlar tarafından belirlenmiştir. Bu kriterler pırlanta 4C skalası olarak bilinmektedir. Bu kriterleri inceleyecek olursak;
Karat: Pırlanta fiyatını belirleyen önemli kriterlerden biri karattır. Karat pırlanta ağırlık birimidir.
Renk: Pırlanta renk kalitesi içinde D renk pırlanta ile başlayıp Z renk pırlantaya kadar 20 tane renk vardır. İçlerinde en renksiz olanı D renk pırlanta olup, yapısındaki renk veren elementler arttıkça Z renk pırlantaya doğru renk skalasına sahiptir. H renk pırlanta beyaz grubunun son harfidir ve I renk pırlantadan itibaren çok hafif renkli beyaz diye geçmektedir. Gözle görülebilen sarılık J yada K renk pırlantadan itibaren başlamaktadır.
Berraklık: Karar verilmesi en güç olan kriterlerden biri de berraklıktır. Taşın içerisinde görülen görülmeyen lekelerin; büyük, küçük oluşu, rengi, şekli berraklığı belirlemektedir. Bu kriter uzmanlık gerektiren kontrollere dayanmalıdır. Pırlanta üzerindeki izler ne kadar ufak ya da görmesi zorsa, pırlanta o oranda değerli olur.
Kesim: İnsanoğlunun pırlantaya müdahale ettiği tek kriterdir diyebiliriz. Her pırlantanın parlaklığını en iyi düzeyde veren bir pırlanta kesim standardı söz konusudur. Kesim kriterinin en üst basamağında bulunan pırlantalara Excellent ve Very Good kesim denmektedir. Bir pırlanta istenenden uzak bir parıltı veriyorsa kalın kesilmiştir. Pırlantanın içerisine giren ışığın olabildiğince çok gezmesi çok parlaması demektir.
Benzer Yazılar