Pırlanta özellikle genç çiftlerin vazgeçilmezi olan takılar arasında yer alıyor. Evlilik teklifleri, doğum günü hediyeleri ya da ilişkilerdeki özel günlerde sıklıkla tercih edilmekte. Bu kadar fazla rağbet görmesinin ana sebepleri ise hem göz kamaştırıcı güzelliğe sahip olması hem de oldukça değerli bir mücevher çeşidi olarak kabul edilmesi. Maddi anlamda çok değerli bir mücevher olması ise satın alınırken çok dikkatli olunmasını gerektiriyor. Özellikle uluslararası çapta belirlenmiş 4C standardına uygun şekilde seçim yapmak pırlanta alırken dikkat edilmesi gereken konuların başında geliyor. 4C standardı Cut, Carat, Clarity ve Color özelliklerinden oluşmaktadır. Türkçe olarak incelendiğinde ise kesim, karat, berraklık ve renk anlamlarına gelmektedir. Yazımızın devamında pırlanta 4C standartlarının her biri detaylı olarak incelenecektir.
Kesim (Cut) Nedir?
Pırlanta alırken dikkat edilmesi gereken özelliklerin en başında kesim gelmektedir. Bu özellik mücevherin doğal yapısından kaynaklı oluşan bir özellik değildir. Tamamen pırlanta uzmanının el yeteneğine bağlı bir durumdur. Ancak doğrudan mücevherin parlaklığı veya ışıltısı üzerinde etki göstermektedir. Bunun yanı sıra yanlış şekilde gerçekleştirilen kesim işlemleri mücevherin ömrünü kısalmaktadır.
İki farklı tipte kesim çeşidi mevcuttur. Bunlar zümrüt kesim ve baget kesim olarak ikiye ayrılmaktadır. Zümrüt kesim daha parlak ve daha ışıltılı bir görüntü sunan kesim şeklidir. Üçgen fasetlerden oluşmaktadır ve böylece ışığı iyi şekilde yansıtabilir. Baget kesim ise daha az ışıltıya sahip, ancak daha sade ve zarif bir kesim şeklidir. Her iki kesimde kaliteli bir kesim olmakla beraber temel farklılıkları ışıltı ve parlaklık üzerinden oluşmaktadır.
Karat (Clarity) Nedir?
Pırlanta konusunda en bilinen özelliklerden bir tanesi de karat olarak bilinir. Karat miktarı mücevherin değerini belirleyen en önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda karat özelliğinin görüntüden çok maddi olarak önemli bir özellik olduğuna dikkat çekmek gerekiyor. Yani bir mücevherin görsel güzelliğine dikkat edilirken yüksek karatlı olan mücevherin daha güzel olduğu yanılgısı yanlıştır.
Görselliği ön plana çıkaran unsuru kesim, berraklık ve renk daha fazla belirlemektedir. Ancak karat miktarının sertifika konusunda etkili olduğunu belirtmek gerekiyor. 1 karat ve altındaki mücevherler için uluslararası sertifika gerekliliğine kesin olarak bakılması gerekirken 1 karat ve altı için satışı yapan firmanın kendi hazırladığı pırlanta sertifikası yeterli gelmektedir.
Berraklık (Clarity) Nedir?
Pırlanta alırken oldukça önem arz eden noktalardan bir tanesi de berraklık olarak bilinmektedir. Karat özelliğiyle benzer şekilde mücevherin sahip olduğu doğal bir özelliktir. Bu açıdan fiyat ve kaliteli konusunda etkili bir unsur olduğunu belirtmek gerekiyor. Berraklığı belirleyen kısım ise mücevherin üzerinde doğal yollardan oluşan karbon kristalleridir. Doğanın parmak izleri olarak da adlandırılan bu lekelerin miktarı azaldıkça mücevherin berraklığı da ters orantılı bir şekilde artış göstermektedir. Bu lekeler ancak hassasiyeti yüksek mercekler tarafından saptanabilmektedir. Pırlanta uzmanı tarafından lekeler incelenir. Daha öncede bahsettiğimiz gibi pırlantada berraklık özelliği fiyat konusunda oldukça etkili bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Renk (Colour) Nedir?
Pırlanta için belirlenmiş 4C standartlarının sonuncusunu renk oluşturmaktadır. Bu özellik de benzer şekilde mücevherin sahip olduğu doğal özellikler arasında yer almaktadır. Renk mücevherin sarılık oranına göre belirlenir. Mücevherin sarılık oranı ne kadar fazlaysa maddi olarak değeri bir o kadar düşmektedir. Bu oranlar belirlenirken bir colorimetre denilen ölçüm skalasına göre belirlenir. Mücevher satın alırken bu ölçüm skalasına bakarak sertifikada yazan değerle karşılaştırma yapmak gerekmektedir. Sarılık oranı ne kadar düşükse ya da bir diğer deyişle renksizlik oranı ne kadar fazlaysa pırlanta o kadar değerlidir.